Eee'lemek Nedir?

Selam gençlik, bu yazımda başlıktan da anlaşılacağı gibi günlük yaşamda bir çok kez rastladığımız bir olayı ele alacağım, "aman çokta önemli bir şeyi ele alıyorsun" diyen varsa "çık git kardeşim, tutan mı var?". İlk önce bu eee'lemenin kelime anlamını açıklayayım: Söylenecek sözü bulamama, düşünme esnasında çıkarılan ses. Bu işi Türkiye'nin üstadı sayılan Mehmet Ali Birand en güzel yapan kişidir aşağıda videosunu paylaşacağım. Aslında çok basit bir şeymiş gibi görülen bu davranışın altında çok farklı durumlar yatmaktadır, bunları teker teker açıklayacağım.

Eee'lemenin  çeşitleri bulunmaktadır ve günlük yaşamda -özellikle radyo ve televizyon yayınlarında- çok fazla kullanılır; ancak sürekli insanlarla ilişki kuran kişiler daha fazla kullanır. Bu kişilerin hepsini aynı kefeye koymuyorum tabi ki; ama konuşmalarına hazırlanmayan ve kitap okumayan kişilerin sık sık karşılaştığı bir durumdur. Bu durum dörde ayrılır.

1. Yerine kelime bulamama.
2. Bilmediğimiz bir şey hakkında, konuşma.
3. Alkollü olma durumu.
4. Ağız'ın beyinden hızlı çalışması.

Olmak üzere dört ana başlıkta incelenmektedir. Bu başlıklar, halk arasında kullanılan yerlerine göre araştırılıp gözlemlenmiş ve kullanım yerlerine göre başlıklara ayrılmıştır(!). Bundan sonraki örnekler, yazılar ve açıklamalar bu başlıklar altında devam edecektir.

Yerine Kelime Bulamama: Bu durum Mehmet Ali Birand'ın durumuna denmektedir. Yukarıda izlediğiniz videodaki gibi, her şey normal başlar; ancak bir anda eee'lemeye başlanır. Çünkü söylemek istediğimizi söyleyemeyiz ve yerine kelime de bulamayız; bazen bunun sonu saçmalamaya kadar gider. Bu durum heyecanlanmak, fazla kelime ve kelimelerin anlamlarını bilip günlük hayatta kullanma çabası içinde bulunmamaktan kaynaklanır. Yukarıda saydığım maddelerin üçünde kelime anlamlarını bilememeden kaynaklanan sorunun biride bu maddeyle alakalıdır, ancak MAB* gibi insanlara "be birader, biraz kitap oku da kelime hazinen gelişsin" diyemezsin. Sonuçta bu adamlar üstadtır ve işine burun sokmak ayıptır.

Bilmediğimiz Bir Şey Hakkında Konuşma: Aşırı derecede, çok yaygın bir durumdur. Türk vatandaşlarının  her şey hakkında bir şeyler bilme çabası, tamamen bu maddeyle alakalıdır. Bu maddeye uygun insan kişilikleri şu şekilde konuşur:

+Yahu Ayten filancanın çocuğu nereye gittiydi?

-Şeye gitti dur, dilimin ucunda, eee neydi yahu dur, Atatürk Üniversitesine gitti.

Halbuki oraya gitmemiştir apayrı bir yerde üniversite okuyordur; ama her şeyi bilen Ayten rolünü düzgün oynamak için bir şeyler uydurur. %90 doğruyu söylemez; ama doğruymuş gibi hareket edilir. Ertesi gün yapılan gün'de "senin çocuk ne yapıyor? Soğuk değil mi oralar?" diye sorulur, Erzurum'da okuduğu iddia edilen kişi, aslında Antalya'da okuyordur, duruma bir anlam verilemez ve işin boku çıkar. Bu maddeye uygun kişilere "haklısın","doğru söylüyorsun" gibi şeyler söylenir aksi durumlarda bu kişi darılır veya tamamen sizinle küser.

Alkollü Olma Durumu: Bu maddede yapılan durum normaldir; çünkü kişi alkollüdür her dediği doğrudur. Aksi iddia edildiği halde küfür, boşanma nedeni, arkadaşını evin yedi kilometre uzağında bırakma gibi sorunlar ortaya çıkara bilir. Bunun sonucunda siz zararlı çıkarsınız söyleyeyim. Bu tip durumlarda kişiyi tatmin edici evet haklısın, doğru söylüyorsun, şampiyon gibi kelimeler sarf edilirse sizden iyisi olmaz.

Ağız'ın Beyinden Hızlı Çalışma Durumu: Bu durum kesinlikle benim buluşumdur ve kimse aksini iddia edemez, şimdiden, açıkça buradan söylüyorum. Bu duruma sahip insanlar aşağıdaki matematiksel işlemdeki gibi bir durum içerisinde olurlar. Bu durumu matematiksel olarak kanıtlayacak olursak:

Konuşma Hızı (Fiziksel) > Beyinin Kelime üretme Hızı (Zihinsel)

Matematiksel olarak kanıtı bu şekildedir, aksi çıkabilir veya "evet! bu adamın dediği doğru" denebilir ama bu böyledir. Bu matematiksel işlemi Türkçe'ye dökecek olursak açıklaması şöyle olur: Her insan konuşurken kelime üretir; ama bazı insanların çenesi daha hızlı çalışır, bu durumda kişilerin ağzından çıkacak kelimeleri tükenir ve bu arada geçen zaman süresince eee'lemeye başlar. Bu eee'leme süreci kişinin konuyla ilgili herhangi bir kelime üretmesiyle son bulur. Son bulduğunda ise eee'leme biter ve konuşmaya devam edilir.

Bu durumlarda; bazen "bu adam ne demek istedi acaba" diye beynimizden çıkacak soruya yanıt bulmak gerekir; çünkü bu maddeye uygun kişiler, çok saçma bir kelimede kullana bilirler ve sizi "ne dedi lan bu" diye düşünmeye zorlar; ama bazen çok mantıklı bir cevap'ta verebilirler. Mesela kişi konuşurken eee'lemeye başlar, bu zaman içerisinde konuşamadığı için halk arasında "aha! göt oldu" diye bilinen mertebeye ulaştığını düşünürsünüz; ama o biliyordur aslında, kelime bulamamıştır ve beyin kelime ürettiğinde "göt olma" mertebesine siz erişmiş olursunuz. Aceleci olmamak lazım.

Açıkçası eee'lemenin genel tanımları bundan ibarettir; ancak bu davranış hakkında farklı durumlar veya maddeler bulunabilir bu tip durumlarda "vay pezevenk götünden uydurmuş" demeyin sakın. Kalın sağlıcakla.

*Mehmet Ali Birand