Eğitim Psikolojisinin Yanlışları

Selam canlar, bu güne kadar herkes bir eğitim sürecinden geçmiştir. Zaten bu blog'u okuyanların hepsi bir eğitim sürecinden geçip, okuma aşamalarını geçerek benim yazdıklarımı anlayabilmekte; ancak eğitimin neredeyse temelini oluşturan Öğrenme Psikolojisi'nin bir kaç bölümünde bulduğum yanlışlıklar var. Bu yanlışlıklar, İnsan Nasıl Öğrenir ana başlığının altında "Davranışçı Yaklaşım" ve bunun da altında bulunan "Klasik Koşullanma" mucidi Ivan Pavlov'un buluşudur. Diğeri ise "Edimsel Koşullanma" ana başlığı altında bulunan "Ceza Sistemi" alt başlığının "2. Tip Ceza" bölümünde bulunmaktadır. Bunları kanıtları ile birlikte açıklayacağım.

Öncelikle klasik koşullanmada bulunan yanlışlığı göstereyim. Ufak bir tanım yapmak gerekirse, klasik koşullanma kişinin veya bir canlının uyarıcıya göre tepki göstermesine denilmektedir. Ivan Pavlov'un deneyini örnek göstermek gerekirse, aç bir köpeğe et gösterilir ve köpekte açlığından dolayı salya salgılar. Bu olay eğitim derslerinde şu şekilde gösterilir.

Et + Köpek ----> Salya 

Gelelim koşullanma kısmına. Koşullanma ise bir kişi veya canlının, işlem tekrarlanmasıyla nötr uyaranın (yani normalde tepki vermeyeceği bir cisim) koşullu uyaran haline gelme işlemine denilmektedir. Bu olayların tümüne  klasik koşullanma denir. Klasik koşullanma da eğitim derslerinde şu şekilde gösterilir.

Et + Köpek ----> Salya 

Zil + Et + Köpek ----> Salya 

Zil + Et + Köpek ----> Salya 

(Bu durum tekrar edilir...)

(Tekrar edilme sonucunda)

Zil + Köpek ----> Salya 

Davranışına ulaşılır, bu durumu açıklayacak olursak; et aç bir köpekte salya oluşmasını sağlar. Etten önce (Fazla zaman geçirmemek üzere) zil sesinin duymasını sağlayıp, bu durumu da tekrar ettiğimizde köpek şöyle düşünür "ulan zil çalınca et geliyor" bu durumda da salya ortaya çıkar. Şimdi'de gelelim bu işlemin yanlışlığına...

Et + Köpek ----> Salya 

Zil + Et + Köpek ----> Salya 

Zil + Et + Köpek ----> Salya 

(Bu durum tekrar edilir...)

(Tekrar edilme sonucunda)

Zil + Köpek ----> Salya 

(Buraya kadar normal ancak düz mantıkta hareket edersek)

Salya ----> Zil + Köpek

veya

Salya ----> Et + Köpek

(Olması gerekir; ancak olmuyor bu durumda bilgi tamamen yanlıştır.)

Gelelim ceza sisteminin, 2. tip ceza bölümündeki "görmemezlikten gelme" yöntemine. Bu yöntemi kısaca açıklama gerekirse, açığa çıkan davranış görmemezlikten gelinir ve davranışı çıkartan kişi karşıdan bir tepki görmediği için davranışından vazgeçer. Örnekle açıklayalım; bir çocuk alışveriş yaparken küfür eder ve yanında duran veli bu davranışına tepki vermez (yapma lan geri zekalı, aynı babası pezevenk, ağzına sıçayım senin salak gibi...) ve mevcut davranışından vazgeçer. Bu durum eğitim derslerinde aşağıda bulunan şekildeki gibi açıklanır.

Bu şekli yorumlatacak olursak, kişi davranışına başlar ve davranış sıklığı x düzeyine kadar yükselir eğer biz bu durumu görmemezlikten gelirsek, kişideki davranış durumu (2. tip cezaya göre) azalmaya başlar ve kişinin küfür etmesinin azaldığını görürüz; ancak aşağıdaki videoyu izlediğimizde bunun böyle olmadığını görürüz.

Bu videoda izlediğimiz çocuk "Şşşt!" sözcüğünü duyduğunda ve daha sonra velinin umursamadığında davranışın dahada arttığını ve veliyi "şimdi bu çocuğu öldüreceğim" durumuna getirdiğini görürüz. Bu durumdaki çocuğun davranış grafiği aşağıdaki gibidir.

Yukarıda gördüğümüz şekil çocuğun davranış grafiğini göstermektedir yani bu ikinci tip cezada "görmemezlikten gelme" durumu yanlıştır. Sevgili eğitimciler bu yazımda mavi renkte ve kalın olarak yazılan yazılar benim uydurmalarımdır lütfen dikkate almayınız, diğer renkte yazdıklarım gerçektir. Bu arada Klasik Koşullanma da köpek şöyle düşünüyor olamaz mı? "yahu! bu pavlov'da zil çalınca et getiriyor" köpeğin beynine girip düşündüğünü görebilen teknolojiye ulaşmak lazım.  Kalın sağlıcakla...